ខេត្ដព្រៃវែង
តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវមកបានអោយដឹងថានៅក្នុងខេត្ដព្រៃវែងយើងមានសំណង់ប្រាសាទតែពីរប៉ុណ្ណោះដែលនៅសេសសល់
ប្រាសាទទាំងនោះមានដូចជា
១. ប្រាសាទចុងស្រុក ឬប្រាសាទព្រៃដើមស្រុក
២. ប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទ
១. ប្រាសាទចុងស្រុក ឬប្រាសាទព្រៃដើមស្រុក
តាមប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តព្រៃវែង ប្រាសាទនេះ មានអ្នកស្គាល់តិចតួចណាស់ សូម្បីតែប្រជាជននៅក្នុងខេត្តនេះផ្ទាល់ ក៏មិនបានដឹងថាទីតាំងនេះ មានប្រាសាទបុរាណនេះនោះដែរ ព្រោះតែមិនទាន់មានការរៀបចំ ជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ លោក ទឹម ទេពវង្សា បានបន្តបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «កន្លងមក មន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្ត បានចុះទៅមើលនៅទីតាំងភូមិសាស្ត្រផ្ទាល់ ដើម្បីនឹងរៀបចំនៅតំបន់នេះ ឲ្យក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍។ មួយវិញទៀតតំបន់ប្រាសាទនេះ ជាទីតាំងអំណោយផល ដោយពទ្ធ័ជំវិញដោយព្រៃព្រឹក្សាយ៉ាងស្រស់ស្អាត និងសម្បូរទៅដោយដើមត្នោត ដែលអាចឲ្យកសិករយើងផលិតជាស្ករត្នោត យ៉ាងអំណោយផលផងដែរ»។
តាមបញ្ជីស្ថានីយបុរាណប្រទេសកម្ពុជា របស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ក្រៅពីប្រាសាទបុរាណដែលនៅមានរូបរាងចំនួន១នេះ មានសំណង់គ្រឹះប្រាសាទចំនួន៩ បានបាត់បង់រូបរាងទៅហើយ។ ទោះយ៉ាងនេះក្តី ក៏នៅមានទួលបុរាណចំនួន ១,៣៥៤ និងស្រះជាទីតាំងយកថ្ម ចំនួន៣ ដែលនៅមានរូបរាង ក្នុងខេត្តព្រៃវែង៕
២. ប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទ
ប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិរោងដំរី ឃុំជើងភ្នំ ស្រុកបាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង។ ប្រាសាទនេះមានខឿនធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម កសាងឡើងមុនសម័យអង្គរចន្លោះពីសតវត្សទី១ ដល់ចុងសតវត្សទី៦។
បើតាមលោកប្រធានមន្ទីរ សំណង់ប្រាសាទទាំងពីរនៅសល់រូបរាង ៧០ ទៅ ៨០ ភាគរយ ហើយតែងតែមានភ្ញៀវមកទស្សនាជាហូរហែ មុនពេលផ្ទុះរាលដាលជំងឺកូវីដ។ ជាក់ស្ដែងប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិរោងដំរី ឃុំជើងភ្នំ ស្រុកបាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង។ ប្រាសាទនេះមានខឿនធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម កសាងឡើងមុនសម័យអង្គរចន្លោះពីសតវត្សទី១ ដល់ចុងសតវត្សទី៦។
ប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទ ត្រូវបានបំផ្លាញស្ទើរទាំងស្រុងក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម ហើយនៅ ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៩០ រូបចម្លាក់ទាំង៣ ត្រូវជនខិលខូចលួចកាត់ព្រះកេសយកទៅបាត់ទៀត។ លោក អ៊ុយ រ៉ាស៊ឺង ប្រធានការិយាល័យវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈស្រុកបាភ្នំ បានអះអាងថា ប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទ នេះ អាចកសាងឡើងក្នុងចន្លោះពីសតវត្សទី១ ដល់ចុងសតវត្សទី៦ នៃគ្រិស្តសករាជ ឬអាចរាប់បាន ថាក្នុងសម័យនគរភ្នំ។ ប៉ុន្តែបើតាមឯកសារមួយចំនួនបានបង្ហាញថា ប្រាសាទនេះត្រូវបានស្ថាបនា ឡើង នាសម័យអង្គរដើម្បី ឧទ្ទិសចំពោះលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា។
ចំណែកឯសៀវភៅ ប្រវត្តិស្រុកបាភ្នំ ដែលស្រាវជ្រាវដោយលោក ឡុង គារ ក៏បានបង្ហាញដែរថា ថ្មសង់ប្រាសាទវិហារច័ន្ទ មានលក្ខណៈ ដូចគ្នានឹងថ្មសង់ប្រាសាទអង្គរវត្ត។ ចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ តួប្រាសាទត្រូវបានបំផ្លិច បំផ្លាញស្ទើរទាំងស្រុង ឯថ្ម និងចម្លាក់ផ្សេងៗ ត្រូវបានលួចយកទៅបាត់អស់ ដោយបន្សល់ទុក ត្រឹមខឿន ស៊ុំទ្វារចូល និងរូបចម្លាក់ធំ៣។ បើតាមលោក លោក អ៊ុយ រ៉ាស៊ឺង បានឲ្យដឹងថា ក្នុងអំឡុង ទសវត្សឆ្នាំ៩០ រូបចម្លាក់ទាំង៣ ត្រូវបានជនខិលខូចលួចកាត់ព្រះកេសយកទៅបាត់ទៀត ប៉ុន្តែ គណៈកម្មការ បានរៀបចំព្រះកេសថ្មីជំនួសវិញ។ ប្រធានការិយាល័យវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈស្រុក បាភ្នំ បានលើកឡើង បច្ចុប្បន្ន ប្រាសាទដ៏ចំណាស់មួយនេះ កំពុងដាក់ក្រោមការការពារយ៉ាងយក ចិត្តទុកដាក់បំផុត និងមានឆ្មាំចាំសម្អាតជាប្រចាំ។ ចំណែកក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ក៏បានចុះ បញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទជាសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិ ព្រមទាំងផ្សព្វផ្សាយឲ្យជួយការពារផងដែរ។
ខ្ញុំបាទឈ្មោះ យ៉េ សុផា ជានិស្សិតឆ្នាំទី១ សិក្សាជំនាញព័ត៏មានវិទ្យា(Web Developer) ក្នុងគោលបំណងជួយអោយប្រទេសយើងកាន់តែទំនើបជាងមុនមានភាពរីកចម្រើនក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើគេហទំព័ររបស់ខ្មែរ។
Facebook Page | Telegram Channel
Comments
Post a Comment